prof. Jerzy Jurkiewicz – Towarzystwo Lekarskie Warszawskie

Sumienie należy do kategorii pojęć etycznych wchodzących w zakres etyki ogólnej. Poglądy na kształtowanie i działanie sumienia  autor przedstawia w oparciu o zasady tzw.  etyki humanistycznej przyjmowanej i interpretowanej  z perspektywy chrześcijańskiej.
Fundamentem etyki humanistycznej jest pochodzące od Boga prawo naturalne , które za najwyższą  wartość przyjmuje istnienie godności osoby ludzkiej, która jako jedyna wśród istot żyjących została obdarzona rozumem, wolnością  wewnętrzną i możliwością  podejmowania decyzji. Godność pochodząca z samej natury ludzkiej przysługuje każdemu człowiekowi niezależnie od rasy, płci, wieku i poziomu rozwoju. Przyrodzona każdemu człowiekowi godność jest jednocześnie gwarantem jego prawa do życia od poczęcia do naturalnej śmierci.  
Dopóki prawa stanowione obowiązujące na określonym obszarze ( państwie ) są z zgodne z prawem naturalnym  sumienie staje się gwarantem i sprzymierzeńcem   prawa stanowionego.
Wprowadzanie w różnych krajach prawa sprzecznego z prawem naturalnym prowadzi do konfliktu sumienia.
Konflikt ten ujawnia się szczególnie wyraźnie w sytuacji w których prawo stanowione dopuszcza a niekiedy wręcz nakazuje przeprowadzanie procedur  godzących w prawo do życia  wskazując jednocześnie na lekarzy jako wykonawców procedur nielekarskich. Należy postawić w tym miejscu oczywiste  pytanie- dlaczego ma to robić lekarz? Lekarz ma leczyć, pomagać, chronić, nauczać a nie zabijać.
Czy przyszłoby komuś mądremu do głowy nakazywać strażakom podpalanie lasu  a ratownikom topienie pływających?
 W przypadku stanowienia  prawa dopuszczającego zabijanie ustawodawca jest zobowiązany do wskazania wykonawcy, ale nie może to być lekarz. Lekarz nie zabija. Ustawodawca  jak gdyby zdając sobie sprawy  z oczywistej niesłuszności takich ustaleń prawnych tworzy normy potwierdzające prawo do sprzeciwu sumienia wobec dokonywania czynów prowadzących do pozbawienia życia. Autor zwraca uwagę iż w wielu krajach świata zarówno poszczególni lekarze  jak i lekarskie korporacje  dostosowują swoje działania do    niezgodnych z  zasadami  etyki hipokratesowej przepisów prawa stosowanego i mimo iż jest możliwy sprzeciw w oparciu o tzw. klauzulę sumienia , tylko ograniczona liczba lekarzy z niej korzysta.
Autor jest zdania iż we współczesnej medycynie już tylko z trudem można mówić o sumieniu lekarskim czy etyce lekarskiej rozumianych jako wspólne  charakterystyczne  i obowiązujące ogół    lekarzy  zasady moralne.

Prof. dr hab. med. Jerzy Jurkiewicz